انجمن مطالعات جهان اسلام
| تاریخ ارسال: 1403/1/29 |
به گزارش روابط عمومی انجمن علمی مطالعات جهان اسلام، نخستین کنگره بین‌المللی «اربعین و آینده علمی فرهنگی جهان اسلام» از سوی انجمن علمی مطالعات جهان اسلام و تعدادی از مراکز علمی و دانشگاهی ایران و عراق برگزار شد.
این کنفرانس در روز سه‌شنبه ۲۸ فروردین ماه ۱۴۰۳ از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۳ در پنل‌های حضوری و مجازی و با حضور صاحب‌نظران، استادان و محققان حوزه مطالعات جهان اسلام در محل تالار اشراق مجموعه فرهنگی هنری ایوان شمس برگزار شد. در این کنگره اساتید و پژوهشگران داخلی و خارجی مقالات خود را ارائه کردند. ۸۵ مقاله به دبیرخانه این کنگره رسیده بود که از این تعداد ۳۲ مقاله بر حسب نظر کمیته علمی و کمیته داوران توسط پژوهشگران در اختتامیه ارائه شد.
دکتر رضا مهدی، دانشیار پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی در سخنرانی خود با عنوان «اربعین، جلوه و نماد تمدن نوین اسلامی و عامل و شتاب‌دهندۀ آن» بیان کرد؛ اربعین حسینی (ع) یک مولود شگفت‌انگیز با ویژگی‌های منحصر به‌فردی است که با مؤلفه‌های تمدن در معنای مرسوم قابل تبیین نمی‌باشد. انجام فعالیت بدون عایدی مادی، لذت بدون گناه، حرکت جمعی، تحقق همزمان سلامت جسم و روان، محوریت شعائر دینی، محوریت نظم و برنامه و ظرفیت حضور همه آحاد بشر از ویژگی‌های اربعین است که با نگاه تمدن مسلط قابل توضیح نمی‌باشد. پدیدۀ اربعین به برکت خون سیدالشّهدا (ع) و همت شیعیان راستین، جلوه‌ای از یک تمدن دیگر در چارچوب موازین اسلام به اسم «تمدن نوین اسلامی» است. می‌توان و باید انتظار داشت که به تأسی از «کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا»، اربعین محصور در یک زمان و مکان نماند و به همه مکان¬ها و زمان¬ها تسری یابد.
دکتر حمیدرضا بیگدلی؛ عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب، دیدگاه¬ خود در باب اربعین را در سخنرانی با عنوان «اربعین و دانشگاه اسلامی در افق تمدن نوین اسلامی» بیان کرد. با این توضیح که تمدن نوین اسلامی با مجموعه‌ای از ساخته‌ها و اندوخته‌های معنوی و مادی جوامع و انسان‌ها را به سوی کمال معنوی و مادی و پیشرفت همه جانبه سوق می‌دهد. اربعین به عنوان باشکوه‌ترین و پرشورترین مناسک مذهبی و از نمادهای فرهنگی و هویت ساز شیعیان و دانشگاه اسلامی به مثابه پیشقراول تولید و جهش علمی؛ از جمله ظرفیت‌های موجود اسلام برای رسیدن به تمدن نوین اسلامی است. بنابراین بستر ایجاد، احیا و ارائه الگوی تمدنی با دو ظرفیت موجود اربعین و دانشگاه اسلامی از راه تولید علم، ظرفیت شناسی، هویت بخشی، بیداری مسلمانان، مشارکت عمومی، اتاق‌های اندیشه‌ورزی و نخبگان علمی در دسترس است.
دکتر مهدی ابراهیمی شهرابی، سخنران دیگر این مراسم بود. ایشان بیان کردند که تمدن نوین اسلامی، هدفی بزرگ است که به تلاش جمعی مسلمانان نیاز دارد. اربعین و دانشگاه اسلامی، دو عنصر کلیدی در رسیدن به این هدف هستند. اربعین، فرهنگ ایثار و مقابله با ظلم را ترویج می‌دهد و برای دانشگاه اسلامی، افراد متعهدی پرورش می‌دهد. دانشگاه اسلامی، با آموزه‌های اسلام ناب، دانش و تخصص لازم را تولید می‌کند. پژوهش دکتر ابراهیمی به بررسی نقش این دو عنصر در تحقق تمدن اسلامی نوین توجه داشت که از روش تحلیل محتوای کیفی نشان می‌دهد؛ هم‌افزایی اربعین و دانشگاه اسلامی، به تحقق این تمدن کمک می‌کند.
دکتر محمد عترت دوست، دانشیار دانشگاه شهید رجایی در پژوهش خود با عنوان «زیاره الاربعین الحسینی سبب بقاء واستمرار ذکر اهل البیت (علیهم السلام) فی العالم» معتقدند؛ منابع دینی زیارت معصومان را مستحب دانسته وتوصیه نموده‌اند، اما تاکید بر زیارت امام حسین(ع) بیشتر است تا جایی که زیارت اربعین آن حضرت علامت ایمان معرفی شده است، در حالی که به زیارت هیچ معصومی حتی رسول خدا (ص) به میزان زیارت اربعین توصیه نشده است. این مطلب حاکی از آن است که زیارت اربعین حسینی (ع) نزد خدا دارای راز و حکمت خاص است. از آنجا که نهضت کربلا با هدف نجات اسلام شکل گرفته، زیارت امام حسین(ع) و بویژه زیارت اربعین نیز در راستای بقاء و تداوم دین اسلام بوده و همان اهداف را دنبال می کند. ازاین‌رو، بیان اهداف نهضت کربلا در زیارت اربعین و تاکید بر انجام آن به عنوان علامت ایمان آن هم با آداب ویژه، در راستای تثبیت و تکمیل نهضت کربلا دررسیدن به اهدافش می باشد.
سرکار خانم سوری دانش آموخته دانشگاه ادیان و مذاهب، مقاله خود را با عنوان «اربعین و نظریه پردازی علوم انسانی اسلامی» ارائه کردند. ایشان مراسم پیاده¬روی اربعین را به عنوان آرمان¬شهر، مدینه فاضله و نمونه کوتاه مدت سبک زندگی مهدوی معرفی کردند. این پژوهشگر گفت؛ علوم انسانی غیر اسلامی برگرفته از تفکر اومانیستی می‌باشد که انسان از لحاظ زیستی با اندیشه داروینی و از نظر سیاسی اجتماعی با دیدگاه هابز و از لحاظ اقتصادی با اندیشه لیبرالیستی سازگار است.
همچنین سخنرانان دیگری از جمله دکتر شریف لک¬زایی، حجت¬الاسلام دکتر محمدصادق کاظمی مقالات خود را در پنل¬های کنگره ارائه و به بحث گذاشتند.
در پایان مراسم اختتامیه این کنگره، دکتر احمدی؛ رئیس محترم دانشگاه رازی کرمانشاه، دکتر لاسجردی؛ مدیرعامل خبرگزاری خبرآنلاین، دکتر بهرامی؛ رئیس پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی غرب کشور و دکتر محمدرضا حاتمی؛ رئیس انجمن مطالعات جهان اسلام به بیان دیدگاه¬ها و نقطه نظرات خود در خصوص موضوع اربعین و آینده علمی فرهنگی جهان اسلام پرداختند.
دکتر حیدر زائر العامری، رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه کوفه در کشور عراق دیگر سخنران اختتامیه کنگره بودند که از طریق ارتباط مجازی به سخنرانی پرداختند.
این کنفرانس در روز سه‌شنبه ۲۸ فروردین ماه ۱۴۰۳ از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۳ در پنل‌های حضوری و مجازی و با حضور صاحب‌نظران، استادان و محققان حوزه مطالعات جهان اسلام در محل تالار اشراق مجموعه فرهنگی هنری ایوان شمس برگزار شد. در این کنگره اساتید و پژوهشگران داخلی و خارجی مقالات خود را ارائه کردند. ۸۵ مقاله به دبیرخانه این کنگره رسیده بود که از این تعداد ۳۲ مقاله بر حسب نظر کمیته علمی و کمیته داوران توسط پژوهشگران در اختتامیه ارائه شد.
دکتر رضا مهدی، دانشیار پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی در سخنرانی خود با عنوان «اربعین، جلوه و نماد تمدن نوین اسلامی و عامل و شتاب‌دهندۀ آن» بیان کرد؛ اربعین حسینی (ع) یک مولود شگفت‌انگیز با ویژگی‌های منحصر به‌فردی است که با مؤلفه‌های تمدن در معنای مرسوم قابل تبیین نمی‌باشد. انجام فعالیت بدون عایدی مادی، لذت بدون گناه، حرکت جمعی، تحقق همزمان سلامت جسم و روان، محوریت شعائر دینی، محوریت نظم و برنامه و ظرفیت حضور همه آحاد بشر از ویژگی‌های اربعین است که با نگاه تمدن مسلط قابل توضیح نمی‌باشد. پدیدۀ اربعین به برکت خون سیدالشّهدا (ع) و همت شیعیان راستین، جلوه‌ای از یک تمدن دیگر در چارچوب موازین اسلام به اسم «تمدن نوین اسلامی» است. می‌توان و باید انتظار داشت که به تأسی از «کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا»، اربعین محصور در یک زمان و مکان نماند و به همه مکان¬ها و زمان¬ها تسری یابد.
دکتر حمیدرضا بیگدلی؛ عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب، دیدگاه¬ خود در باب اربعین را در سخنرانی با عنوان «اربعین و دانشگاه اسلامی در افق تمدن نوین اسلامی» بیان کرد. با این توضیح که تمدن نوین اسلامی با مجموعه‌ای از ساخته‌ها و اندوخته‌های معنوی و مادی جوامع و انسان‌ها را به سوی کمال معنوی و مادی و پیشرفت همه جانبه سوق می‌دهد. اربعین به عنوان باشکوه‌ترین و پرشورترین مناسک مذهبی و از نمادهای فرهنگی و هویت ساز شیعیان و دانشگاه اسلامی به مثابه پیشقراول تولید و جهش علمی؛ از جمله ظرفیت‌های موجود اسلام برای رسیدن به تمدن نوین اسلامی است. بنابراین بستر ایجاد، احیا و ارائه الگوی تمدنی با دو ظرفیت موجود اربعین و دانشگاه اسلامی از راه تولید علم، ظرفیت شناسی، هویت بخشی، بیداری مسلمانان، مشارکت عمومی، اتاق‌های اندیشه‌ورزی و نخبگان علمی در دسترس است.
دکتر مهدی ابراهیمی شهرابی، سخنران دیگر این مراسم بود. ایشان بیان کردند که تمدن نوین اسلامی، هدفی بزرگ است که به تلاش جمعی مسلمانان نیاز دارد. اربعین و دانشگاه اسلامی، دو عنصر کلیدی در رسیدن به این هدف هستند. اربعین، فرهنگ ایثار و مقابله با ظلم را ترویج می‌دهد و برای دانشگاه اسلامی، افراد متعهدی پرورش می‌دهد. دانشگاه اسلامی، با آموزه‌های اسلام ناب، دانش و تخصص لازم را تولید می‌کند. پژوهش دکتر ابراهیمی به بررسی نقش این دو عنصر در تحقق تمدن اسلامی نوین توجه داشت که از روش تحلیل محتوای کیفی نشان می‌دهد؛ هم‌افزایی اربعین و دانشگاه اسلامی، به تحقق این تمدن کمک می‌کند.
دکتر محمد عترت دوست، دانشیار دانشگاه شهید رجایی در پژوهش خود با عنوان «زیاره الاربعین الحسینی سبب بقاء واستمرار ذکر اهل البیت (علیهم السلام) فی العالم» معتقدند؛ منابع دینی زیارت معصومان را مستحب دانسته وتوصیه نموده‌اند، اما تاکید بر زیارت امام حسین(ع) بیشتر است تا جایی که زیارت اربعین آن حضرت علامت ایمان معرفی شده است، در حالی که به زیارت هیچ معصومی حتی رسول خدا (ص) به میزان زیارت اربعین توصیه نشده است. این مطلب حاکی از آن است که زیارت اربعین حسینی (ع) نزد خدا دارای راز و حکمت خاص است. از آنجا که نهضت کربلا با هدف نجات اسلام شکل گرفته، زیارت امام حسین(ع) و بویژه زیارت اربعین نیز در راستای بقاء و تداوم دین اسلام بوده و همان اهداف را دنبال می کند. ازاین‌رو، بیان اهداف نهضت کربلا در زیارت اربعین و تاکید بر انجام آن به عنوان علامت ایمان آن هم با آداب ویژه، در راستای تثبیت و تکمیل نهضت کربلا دررسیدن به اهدافش می باشد.
سرکار خانم سوری دانش آموخته دانشگاه ادیان و مذاهب، مقاله خود را با عنوان «اربعین و نظریه پردازی علوم انسانی اسلامی» ارائه کردند. ایشان مراسم پیاده¬روی اربعین را به عنوان آرمان¬شهر، مدینه فاضله و نمونه کوتاه مدت سبک زندگی مهدوی معرفی کردند. این پژوهشگر گفت؛ علوم انسانی غیر اسلامی برگرفته از تفکر اومانیستی می‌باشد که انسان از لحاظ زیستی با اندیشه داروینی و از نظر سیاسی اجتماعی با دیدگاه هابز و از لحاظ اقتصادی با اندیشه لیبرالیستی سازگار است.
همچنین سخنرانان دیگری از جمله دکتر شریف لک¬زایی، حجت¬الاسلام دکتر محمدصادق کاظمی مقالات خود را در پنل¬های کنگره ارائه و به بحث گذاشتند.
در پایان مراسم اختتامیه این کنگره، دکتر احمدی؛ رئیس محترم دانشگاه رازی کرمانشاه، دکتر لاسجردی؛ مدیرعامل خبرگزاری خبرآنلاین، دکتر بهرامی؛ رئیس پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی غرب کشور و دکتر محمدرضا حاتمی؛ رئیس انجمن مطالعات جهان اسلام به بیان دیدگاه¬ها و نقطه نظرات خود در خصوص موضوع اربعین و آینده علمی فرهنگی جهان اسلام پرداختند.
دکتر حیدر زائر العامری، رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه کوفه در کشور عراق دیگر سخنران اختتامیه کنگره بودند که از طریق ارتباط مجازی به سخنرانی پرداختند.
مطالب مشابه
دفعات مشاهده: 2685 بار |
دفعات چاپ: 259 بار |
دفعات ارسال به دیگران: 0 بار |
0 نظر
.jpg)
(1).jpg)